شیوۀ رازی دومین شیوۀ معماری پس از اسلام در ایران است که اوج آن در دورۀ سلجوقی بوده است. به دلیل اینکه اولین بناهای این شیوه در شهر ری (راز) احداث گردیده، به سبک رازی معروف شده است. تغییرات سبک های معماری روندی تدریجی و آرام دارد. شیوۀ رازی از زمان آل زیار، شروع شده و تا زمان حملۀ مغول ادامه داشته است. این شیوه تمامی ویژگی های خوب شیوه های قبلی را به بهترین صورت دارد دراین شیوه، نغزکاری شیوۀ پارسی، شکوه شیوه پارتی و دقت و ریزه کاری های شیوة خراسانی دیده می شود. آغاز شیوة رازی مربوط به شمال ایران است، اما در ری رواج می یابد و بهترین آثار در آنجا ساخته می شود.

ادامه مطلب

شیوة خراسانی از ابتدای قرن اول تا پایان قرن چهارم هجری قمری و در دوره های حکومتی صفاریان، طاهریان و غزنویان رواج داشت. سبک خراسانی اولین سبک معماری دورۀ اسلامی بوده و چون اولین بناهای آن در خراسان ایجاد شده، لذا به عنوان سبک خراسانی معروف شده است. با طلوع اسلام ساخت بناهای مذهبی به خصوص مساجد آغاز گردید. مساجد ساخته شده در این دوران تحت تأثیر پلان و نقشۀ مساجد عربی با ساختمانی ایرانی (پارتی) و با فضای ساده (فاقد تزیینات) احداث شده اند. برخی شیوۀ خراسانی را ادامه شیوه پارتی دانسته و در مورد مساجد، آن را به نام سبک شبستانی می شناسند.

ادامه مطلب