ایجاد تناسب میان رنگ ها و سایه رنگ های یک تابلوی نقاشی در عین حال تناسب در اندازه ها از قوانین خاصی پیروی میکند که به آنها اصول و قواعد تقسیمات طلایی و یا تناسبات طلایی گفته می شود. براساس تناسبات طلایی یک پاره خط را می توان طوری به دو قسمت تقسیم کرد که نسبت قسمت کوچکتر به قسمت بزرگتر مساوی با نسبت قسمت بزرگتر، با کل پاره خط باشد. این نوع تقسیم از نظر بصری و همین طور از نظر منطقی، نسبت های زیبایی را میان اجزا با یکدیگر و با کل پدید می آورد که هم در معماری و هم در هنرهای بصری از آن استفادة بسیار شده است. در شکل مقابل مراحل تقسیم پاره خط الف و ب یا AB به نسبت طلایی را مشاهده می کنید. با استفاده ازنسبت های طلایی میتوان چهارگوش های منظم با نسبت های طلایی به دست‌آورد که هم در کادربندی آثار هنری و هم در ترکیب عناصر بصری در هنرهای کاربردی از آنها استفاده می شود.
تعادل
از واژة تعادل چه می فهمیم؟ تعادل چه کاربردی دارد؟ وقتی واژة تعادل را می شنوید چه چیزی به ذهن شما می رسد؟ تعادل، یکی از اساسی ترین و ضروری ترین قوانینی است که تداوم حیات موجودات زنده، توسعة اجتماعی، رشد فردی و کار هنری همزمان به آن نیاز دارند.تعادل به طور فطری در زندگی و در طبیعت و در حیات و قوای فکری و اصوال در ساختمان اندام انسان و سایر موجودات وجود دارد. در طبیعت، همه چیز به شکل متعادلی جریان دارد. درآمدن شب و روز از پی یکدیگر، تغییرات فصل ها و ... . چنانچه یک رویداد غیر منتظره یا زلزله این تعادل را برهم بزند همه چیز درهم می شودو انسان در این وضعیت، احساس سردرگمی و پریشانی خواهد كرد. همانگونه که برای حرکت یا ایستادن انسان ،تعادل فیزیکی لازم است و اگر تعادل او به هم بخورد مشکلاتی برای وی به وجود می آید. بنابراين تعادل حاصل ازخنثي شدن نيروهاي بصری اثرگذار در يك اثر هنري است كه احساس ثبات و توازني خوشايند را ايجاد مي كند.
در هنر نیز تعادل اجزای اثر، نقش عمده ای دارد. در یک اثر تجسمی، وجود تعادل بصری برای ایجاد تأثیر مثبت بر مخاطبان ضروری و لازم است. در صورت عدم تعادل میان نیروهای بصری مختلف پیام اثر خدشه دار می شود. به طور طبیعی انسان هنگام مشاهدة چیزها آنها را با محورهای افقی و عمودی دید در ذهن خود مقایسه می کند و وجود یا عدم تعادل را در آنها تشخیص می دهد و درمی یابد که آیا مجموعه عناصر در حال موازنه و آرامش هستند یا نه؟ و آیا بخشی از عناصر بر دیگر عناصر غلبه و سنگینی می کنند؟ و یا حس توازن در ترکیب برقرار است؟ هر کدام از عناصر بصری، برحسب اندازه، رنگ، بافت و یا تعداد، وزن بصری خاصی پیدا می کنند. در طرح هنری، تعادل به سه روش ایجاد می شود. تعادل نامتقارن، تعادل متقارن و تعادل مرکزی و نيز به واسطه، وزن يعني با ايجاد توازن عناصر بصري در يك اثر هنري، نوعي تعادل موزون پديد مي آيد.
