خط عنصر بصری یک بعدی است. خط نشانگر حرکت، جهت، رشد و پویایی بصری است. در زندگی روزمره و در طبیعت، خط حضور چشمگیری دارد. ما با خط و جلوه های گوناگون آن زندگی میکنیم. منظور از خط تجسمی معنایی نسبی از خط است و آن نشان دادن یک ُعدی حرکت ممتد و پیوسته بر سطح یا در فضاست. خط میتواند دو بعدی باشد. ً مثال یک قطاردر حال حرکت از فاصله ای دور به صورت یک خط ممتد دیده میشود. در حالی که وقتی با قطار مسافرت میکنیم و در داخل آن هستیم دیگر این برداشت بصری رانداریم. بخش هایی از یک نقش برجسته ، خطو مرز پیرامون یک سطح يا حجم، محل برخورددو سطح بادو زاویه مختلف مثل دیوارکالس و سقف، مرز حاصل از تباین دو سطح با رنگ مختلف یا با تیرگی متفاوت و اثر حرکت مداد، قلم مو یا یک شیء نوک تیز بر یک صفحه خط قابل مشاهده است.
خط از نظر جهت، شکل و حالت قرار گیری به خطوط افقی، عمودی، مایل و منحنی تقسیم میشود. خط ها از نظر کیفیت به خط پیرامونی و خط بیانی تقسیم می شوند.
جهت خط
خطوط تجسمی براساس جهت حرکت مداوم در یک مسیر کلی به چهار دستة اصلی تقسیم میشوند که عبارت اند از:
الف) خطوط عمودی:
در طبیعت به شکل تنه درختان، تیرهای برق و ساختمان های مرتفع دیده میشوند. این نوع خط در یک اثرتجسمی ممکن است به مفهوم ایستادگی، مظهر مقاومت و استحکام باشد و یا رابطة مناسبی را از نظر بصری و زیبایی شناسی با سایر خطوط و صرفا اشکال یک ترکیب به وجود بیاورد.
ب) خطوط افقی:
در طبیعت به صورت سطح زمین، خط افق، پهنه دریا، یا یک انسان خوابیده دیده میشود. این نوع خط در یک اثر تجسمی ممکن است برای نشان دادن آرامش، سکون و اعتدال باشد رابطة مناسبی را از نظر بصری و زیبایی شناسی با سایر و یا صرفا خطوط و عناصر یک ترکیب به نمایش بگذارد.
ج) خطوط مایل:
معمولا در طبیعت به شکل کناره های کوه، خط رعد در آسمان و سراشیبی دیده می شوند و در یک اثرتجسمی ممکن است برای نشان دادن تحرک، پویایی، خشونت و عدم سکون و ثبات اختیار شوند. یا این که رابطة مناسبی را از نظر بصری با سایر عناصر یک ترکیب ایجاد کنند.
د) خطوط منحنی:
معمولا در طبیعت به شکل تپه ماهور انتشار امواج، پستی و بلندی زمین و حرکت بعضی از جانوران دیده می شوند و در یک اثر تجسمی ممکن است برای نمایش حرکت سیال و مداوم، ملایمت و ملاطفت به کار گرفته شوند.
